قرار بود تهران چهره عوض کند. به هر قیمتی که شده. قرار بود پایتخت دیگر شهری با کوچه های خاکی و معابر پر گل و لای نباشد. حتی اگر برای رسیدن به این منظور دوازده دروازه باقی مانده از دوران ناصری ویران شود، یا ساختمان های بسیاری در حوالی میدان توپخانه تخریب شود یا درختان قدیمی که جلوه ای از شکوه پایتخت بود را قطع کند. سرتیپ کریم آقا بوذرجهمری رفیق دیرین رضاخان به عنوان پنجمین شهردار تهران برای ساختن شهری نو در سال 1302 بلدچی شد. اگرچه این اقدام می توانست چهره ای تازه به پایتخت قدیمی بدهد، اما تهران در طول زمامداری کریم آقا بوذرجمهری تنها ظاهرش تغییر کرد و در دل و اندرون همچنان شهری با مشکلات بسیار بود.
در یازدهم دی ماه 1303 هنگامی که رضاخان به هیات سردار سپه از سرکوبی شورشیان جنوب به پایتخت برگشت، از سوی شهردار مستبدش هدیه ای دریافت کرد: «میدان توپخانه».
سرتیپ کریم آقا بوذرجمهری یک سال پیش از آنکه رضاخان بر مسند پادشاهی ایران بنشیند، رفته‌رفته تهران را به هیأت پایتختی مدرن درمی آورد و اسباب و لوازم حکومت جدید را فراهم می‌آورد.
اما هیچ‌کس نمی‌دانست تهرانی که به سمت جهان جدید ناگهان خیز برداشته و در حرکت است، تنها ظاهری زیبا دارد و در درون این شهر دیرینه بازگشتی باور نکردنی به ارزش‌های پیش از مشروطیت خواهد داشت. در واقع لباسی که بوذرجمهری به قامت تهران می‌دوخت بسیار فریبنده بود اما در پس آن هیچ چیز جز تکیه بر اصول دیکتاتوری نبود.
میدانی با سنگفرش
کریم‌خان در اولین اقدام با استخدام یک مهندس روس طرح اولیه میدان توپخانه جدید را پی‌ریزی کرد. نقشه اولیه این میدان برگرفته از میدان اصلی شهر پترزبورگ است. او با گرته‌برداری از میدان اصلی شهر پترزبورگ میدانی بزرگ بنا کرد و در روز یازدهم دی ماه 1303 و به هنگام بازگشت رضاخان از سرکوب قیام خوزستان به او هدیه داد تا نویدی باشد برای آغاز تمام حرکت‌های ظاهرمآبانه حکومت پهلوی، چرا که این اقدام به ظاهر، بسیار مهم بود.
هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که کریم‌خان بوذرجمهری در دوره 10ساله شهرداری‌اش اقدامات بسیاری انجام داد. او علاوه بر ساخت میدان توپخانه جدید، توانست خیابان‌های اصلی شهر را سنگفرش کند.
اقدامی که نقطه پایانی بود بر خیابان های خاکی شهر. البته جز میدان توپخانه خیابان سپه و چند خیابان قدیمی شهر نیز مانند خیابان سپه، لاله زار و باب همایون و قسمتی از میدان ارگ نیز سنگفرش شد. اما این اقدام نمی توانست ظاهر شهری را بسازد که به آن بالید. هنگامی که قرار شد «ملک فیصل پادشاه عربستان» به تهران، بیاید، به دستور رضاخان، شهرداری پایتخت به تکاپو افتاد، و برای نخستین‌بار «آسفالت» را که پدیده جدیدی در صنعت راه‌سازی به‌شمار می‌رفت، وارد صحنه خیابان‌های تهران کرد. به این ترتیب خیابان کوتاه الماسیه (باب همایون)، میدان توپخانه و اوایل خیابان لاله‌زار آسفالت شد. بعدها خیابان سپه (امام‌خمینی) و خیابان ولیعصر البته تا حدود کافه بلدیه (تئاترشهر امروز) و دیگر خیابان‌ها آسفالت شد و بدین ترتیب رفته‌رفته آسفالت نه‌تنها وارد خیابان‌ها و معابر تهران که به تمام شهر‌ها و جاده‌های کشور کشیده شد و به دوران رضاخان رسید.
اولین آسفالت در ولیعصر
خیابان ولیعصر آنسوتر از میدان توپخانه قرار بود که ساخته شود. درست در روزهایی که کریم آقا بوذرجمهری تصمیم به ساخت میدان توپخانه گرفت، دستور رضاخان نیز برای ساخته شدن خیابانی جدید را دریافت کرد. خیابانی که قرار بود کاخ مرمر در وسط شهر را به کاخ سعدآباد در شمال پایتخت متصل کند و تا سال 1320 تنها رضاخان و درباریان می توانستند از آن عبور کنند.
بعد از آنکه در سال 1303 میدان توپخانه و خیابان باب همایون و خیابان سپه سنگفرش شد، برای اولین بار در سال 1311 قسمتی از خیابان ولیعصر به عنوان اولین خیابان تهران رنگ آسفالت را به خود دید. پس از آن خیابان سپه و سپس خیابان باب همایون به تدریج آسفالت شدند و با استقرار کارخانه آسفالت در سال 1320 در کشور به تدریج خیابان های تهران تن پوش خاکی خود را به در کردند و آسفالت سیاه بر پیکره خیابان ها جان گرفت.
نهضت آسفالت ریزی در خیابان های شهر
از سال 1320 رفته رفته خیابان های شهر آسفالت شدند. اگرچه روزهای اول اهالی تهران برای دیدن خیابان های بدون گرد و غبار سر از پا نمی شناختند و به هر بهانه ای تلاش داشتند روی آن راه بروند، اما سخت گیری امنیه ها خیلی ها را به دلیل سرپیچی و تخلف روانه زندان و شهربانی کرد. پس از گذشت چند سال دیگر آسفالت آن ارج و قرب خود را از دست داد. کمتر کسی دیگر به این پدیده جهان مدرن با شگفتی و تحسین نگاه می کرد. دیگر آسفالت جزیی از زندگی شهرنشینان تهرانی شده بود. سال های بعد چند کارخانه آسفالت دیگر نیز در کشور احداث شد و نهضت آسفالت ریزی به دیگر شهرهای کشور رسید.
اگر چرخ زمان را در نوردید به دهه 70 برسید، نهضت آسفالت ریزی در خیابان های پایتخت را می توان به دقت مشاهده کرد.
تنها در سال 1370 در تهران بیش از 1330 تن آسفالت در خیابان های پایتخت مورد استفاده قرار گرفت. از این میزان 412 تن در بزرگراه ها مورد استفاده قرار گرفت و 372 تن نیز در معابر شریانی درجه یک و 2 مورد استفاده قرار گرفت و 545 تن نیز در محلات و کوچه ها به کار رفت. رقمی بالغ بر 11 هزار و 78 میلیون ریال نیز برای این مقدار از آسفالت هزینه شد.
اما 6 سال بعد، این روند توسعه یافت و روند آسفالت ریزی خیابان ها در سطح مناطق 20 گانه شهر رو به گسترش نهاد. در سال 76 مقدار آسفالت هایی که در خیابان های شهر پخش شد، بالغ بر هزار و 513 تن بود. از این میزان 470 تن در سطح بزرگراه ها و 345 تن در شریان های اصلی درجه یک و دو و 698 تن نیز در محلات و سطح کوچه ها مورد استفاده قرار گرفت و به تدریج تهران، دیگر خیابان و کوچه ای نداشت که آسفالت نشده باشد.
